ادب صنعتی

میرزاملکم خان ناظم الدولهمیرزاملکم خان ناظم الدوله – متولد محله جلفای اصفهان – از عمال استعمارگران است . بسیار آگاهانه و کامل در خدمت غرب است . به دو زبان اروپایی یا غربی کاملا مسلط بوده . با یکی سفارت ایران در انگلستان را اداره می کرده و با دیگری در محافل لندن شعر به زبان فرانسه دکلمه می کرده . شخصی است خائن . یعنی در لباس خدمت خیانت می کرده. یک دلال بین المللی است . دزدی است که با چراغ آمده و گزیده تر کالا برده . سعی بر تحمیل قراردادهایی بی حاصل برای ایران با انگلستان داشته. در برنامه هایی که برای پیشرفت ایران در کتابهایش آورده ، حق انتخاب به خواننده نمی دهد. از بی اطلاع بودن دیگران سوء استفاده می کند. میل شدید به تحمیل افکار در او دیده می شود (ر.ک : "از غرب زدگی تا غرب شناسی" ، صص171-173) . ملکم خان روشنفکری شناخته می شود که بیش از دیگر روشنفکران در مورد خود نظرات و داوری های متفاوت و بلکه متضاد به وجود آورده است . آنچه آمد خلاصه ی نظر کریم مجتهدی است. حامد الگار هم در کتاب میرزاملکم خان چون کریم مجتهدی فکر می کند . او ملکم را روشنفکری دورو ، فرصت طلب ، ریاکار ، خودپرست و بسیار سطحی می خوانَد که به اغراض و منافع شخصی و حقی خود ، لباس ترقی خواهی و وطن دوستی می پوشاند (مشروطه ایرانی ، ص 284) . اما ببینیم دیگران او را چگونه معرفی می کنند. میرزاملکم خان ناظم الدوله (1249-1326ق./1833-1908م.) در خانواده ای ارمنی در جلفای اصفهان متولد شد. بعضا او متولد سال 1239ق. دانشته شده است (آشنایی ایرانیان با فلسفه های جدیدغرب، ص157) .در ده سالگی از سوی پدرش میرزایعقوب برای تحصیل به فرانسه عزیمت کرد.در هشت سال اقامت در فرانسه به آموختن علوم طبیعی و ریاصیات و مهندسی پرداخت و با آثار فلا ادب صنعتی...

محمد حسن صنعتیکارشناس فرهنگی و رسانه ای402 articlesOctober 17, 2023(بخشی از کتاب در دست نگارش : جنگ و یاد جنگ) از آن روزها یک نسخه دوبرگی وصیت نامه دانشجو و پاسدار شهید حسین رحیمی را به یادگار نگه داشته ام. عمده چنین منشوراتی توسط استنسیل آماده و تکثیر می شد. حسین رحیمی (تولد 1343 اسفراین– شهادت 1364 فاو) از همکلاسی ها و در محله ترک آباد گنبد از هم محلی ها بود. بیشتر با (شهید) توحید جزایری (تولد 1345 گنبد – شهادت 1364اروندرود) راه می رفت . بنده حسین رحیمی اعزامی از گنبد جایی از وصیت نامه اش از راه شهدا می گوید : راهی که خیلی از یاران ، وحدانیها ، عادل جنگی ها و خلیل بابایی ها رفتند . از بررسی اسناد منتشر شده در فضای مجازی که حتی در آنها اسنادی متعارف و معمولی هم مشاهده می شود چنین می فهمم که دستگاه های ذیربط دسترسی به وصیت نامه شهید نداشته اند. بنا بر این متن کامل وصیت نامه را که همان وقتها توسط امور تربیتی اداره آموزش و پرورش توزیع شده ، (شاید برای نخستین بار) عینا منتشر می کنم :بسم الله الرحمن الرحیمرب اشرح لی صدری و بسرلی امری و احلل عقده من لسانی و یفقهو قولیاللهم اجعلنا من جندک فان جندک هم الغالبوناللهم اجعلنا من حزبک فان حزبک هم المفلحوناللهم اجعلنا من اولیائک فان اولیائک لاخوف علیهم و لاهم یحزنونخدایا به تو پناه می برم از نفسی که از دنیا سیری ندارد و از قلبی که خاشع نباشد و از علمی که نفع نبخشد و از نمازی که بالا نرود و از دعایی که به اجابت نرسد .بنام خدا ، بنده حسین رحیمی اعزامی از گنبد .بعد از پیام امام مبنی بر اینکه جوانان بروند به جبهه و جنگ را هر چه سریعتر به پیروزی برسانند بنده بعنوان عضو کوچکی از امت حزب ا... خود را مکلف دانستم که به جبهه بروم ، و از آنجائی که ادب صنعتی...

چنان که در نوشته های تاریخی آمده ، قبل از شکل گیری مطالبه فراگیر مشروطه ، در ایران ، مطالبات مردم و نخبگان یا دقیق تر بگوییم نخبگان و مردم در قالب تعابیری چون "عدالتخانه" مطرح می شده و "مشروطه" حاصل ارتباطات ایرانیان با دولت ها و ملت های غربی و به قولی "ممالک راقیه" بوده ، یا به عبارتی لفظ مشروطه در مراودات ما با غربی ها مورد توجه مان قرار گرفته و به زبان و نوشته در آورده ایم . بنا بر این خوب است نگاهی بیندازیم به این ارتباطات و مراودات . شاید بتوان گفت در دوره تاریخی منتهی به دوره معاصر ، ما از حدود دو قرن پیش از توجه یافتن به حقوق اجتماعی و مقولاتی چون "آزادی " ، "عدالت " و "قانون" با اروپایی ها ارتباط پیدا کرده ایم ، یا از این زمان است که اروپایی ها مراودات متفرقه فرهنگی و مذهبی با ایرانی ها پیدا کرده اند . یکی از آثار خیر مدنی کرملی های اصلاحی (رفورمه) آوردن مطبعه سربی حروف عربی بود و طبع بعضی اوراق در اصفهان که ذکر آن در کتابی برای یادگرفتن زبان فارسی به نام لغت فرنگیان در سه زبان لاتینی و فرانسه و فارسی تالیف آنژ دو سنت ژوزف از مبشرین و پادریان آن طایفه که در حدود سنه 1081 قمری ] 1049شمسی[ تالیف کرده و در سنه 1096 چاپ شده آمده است و در آنجا گوید که : پدران ما در میدان میر اصفهان ، بصمه خانه دایر کرده بودند ( زمینه انقلاب مشروطیت ایران ، ص21) . منظور از کرملی ها طریقت برادران مریم مقدس ، باکره کوه کرمل است ؛ فرقه مذهبی صدقه گیر کاتولیک رومی که احتمالا در سده دوازدهم میلادی در کوه کرمل (رشته کوه های ساحلی مدیترانه در اسرائیل) در تابعیت دولتهای صلیبیون ایجاد شد (ویکی پدیا ) . زبان لاتین یا لاتینی یا رومی هم که گفته می شود ، یک زبان کلاسیک متعلق به شاخه ایتالی زبان های ادب صنعتی...

یکی از برنامه هایمان در دوره ماموریت در رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان (1392) ، نشست همفکری با دانشجویان ایرانی بود که به بهانه های مختلف در فضایی ساده و صمیمی و البته مفید برگزار می شد . در این مدت علاوه بر محبت و همدلی از دیدگاه های ارزنده بسیاری از دوستان باصفا - حاج آقا توانا ، حاج آقا توحیدی و عزیزان دیگر - برخوردار می شدم. امیدوارم هر جا هستند کماکان منشأ تفکر و روشنگری باشند. ادب صنعتی...

در خدمت سفیر محترم و فرهنگ سالار (وقت) کشورمان (1392) جناب محمود صدری ، در جلسه دیدار و هم اندیشی با اعضای محترم اتفاق نویسندگان تاجیکستان شرکت کرده بودم. بیش از همه استاد فاضل و فرهیخته ی تاجیک میرزاشکورزاده بزرگواری و محبت کردند. توضیحاتی دادند از وضعیت نویسندگی در تاجیکستان ، و چه خوب نویسندگان ایران را می شناختند.زنده یادان استاد مومن قناعت ، پروفسور ولی صمد و خدایی شریف هم در جلسه تشریف داشتند. بانوی داستان پژوه و داستان نویس خانم فرغانی که از نویسندگان عارف مسلک این سرزمین اند و استاد سرشناس شعر معاصر تاجیک رستم وهاب هم افتخار داده بودند و آمده بودند. استاد وهاب دست اندرکار فصلنامه وزین و پربار صدای شرق هم بودند. نیز ، گرچه پیشتر از حضور علمی و راهگشای استاد زنده یاد میرزاملااحمد در این جلسه یاد کرده ام باز هم یاد و خاطره ایشان را گرامی می دارم. ادب صنعتی...